Vilas
literarias: San Clodio
Antonio Vidal: un
fotógrafo para un pobo
X. PÉREZ MONDELO
Máis que un fotógrafo
para un pobo, mellor sería dicir un fotógrafo para un val, pois
aínda que foi en Ribas de Sil onde se estableceu e exerceu durante
décadas o seu oficio, non hai casa en toda a ampla redonda do val e
da montaña na que non se garde nunha cómoda, burata ou gabeta
algunha das súas fotografías. Unhas fotografías que alén do valor
emotivo, vistas desde os nosos días teñen un enorme valor estético
e mesmo social e histórico, pois contempladas no seu conxunto son un
testemuño fiel e delicado do vivir do pobo e unha mostra da beleza
única do seu entorno natural.
Antonio
Vidal (Petín 1915- Lugo 1994) foi durante moitos anos xastre en San
Clodio, por todos recordado como un home elegante e espléndido,
sempre coa súa cámara de retratar ao ombreiro, a rexistrar arrreo o
vivir da súa vila. Era un dandi, de sorriso aberto e solidario, nun
tempo de posguerra no que o seu corazón tenro e republicano soubo
captar con delicadeza os traballos e os días dos seus veciños, o
latexar cotiá do pobo.
San
Clodio de Ribas do Sil foi o centro do seu universo creativo, o seu
esencial topos
fotográfico. Nese espazo docemente aloumiñado polo Sil, estaban
para el o mundo enteiro con todos os seus homes e os seus soños, un
espazo que o fotógrafo recreou unha e mil veces até o converter nun
ámbito belamente iluminado, poeticamente retratado. Como tantos
outros fotógrafos do seu tempo Antonio Vidal tivo unha grande
vocación de cronista: a vida social e económica da súa vila, os
traballos e os días dos seus veciños, os nenos, os vellos, os
seres inocentes do pobo, a festa e o deporte, a natureza a se
metamorfosear eternamente... todo quixo captar no seu devir. Podemos
dicir que no corpus fotográfico de Antonio Vidal está contida toda
a memoria emotiva e social de Ribas de Sil, nun arco temporal que
abrangue catro décadas, desde os anos corenta, nos que o fotógrafo
se instalou na vila -despois de pasar a súa adolescencia en Tánxer,
de participar na guerra defendendo os ideais democráticos e de
permanecer como prisioneiro en distintos campos de traballo- até ben
entrados os anos oitenta, época na que tivo que ir abandonando
paseniñamente a súa paixón fotográfica.
Á parte dos seus
oficios de xastre e fotógrafo, Antonio Vidal foi un incansable
dinamizador da vida social do pobo e da contorna nun tempo na que non
eran moitas as mans nin as institucións que se prestasen a
desenvolver e atender as súas necesidades de lecer e cultura. E el
sempre prestou a súa axuda leda e incansable para encher ese vacío
cultural, quizais levado pola súa sensibilidade de home educado nos
valores de progreso e de xustiza social.
É sen dúbida un dos
grandes artistas das terras Ribas de Sil e de Quiroga, unha das súas
personaxes máis fascinantes. Un exemplo de compromiso e entrega á
comunidade, o gran retratista das súas xentes e o gran iluminador da
beleza do pobo, do espazo comunal e o do seu entorno natural. Por iso
resulta imcomprensible que desde as institucións democráticas dos
nosos días non se lle teña rendido unha homenaxe que lle faga
honor. Coidamos que segue sen comprenderse a súa gran valía humana
e artística. Para cando o nome dunha rúa para Antonio Vidal? Para
cando o seu nome a iluminar e honrar a entrada dunha biblioteca, a
fachada dun centro cívico ou dunha casa da cultura? Para cando un
premio de fotografía -da natureza, por exemplo- que leve o seu nome?
Para cando un sinxelo museo no que se garde a súa obra nunha sala de
exposición permanente? A vila estaría a honrarse así mesma alén
de dotarse dunha maior proxección de futuro e modernidade.
E non faltan á beira
de Antonio Vidal outros fotógrafos que poidan acompañalo nesa sala
ou sinxelo espazo museístico. Recordemos a un seu predecesor e
mestre, o pioneiro da fotografía no val, don Pepito de San Pedro,
coa súa vella cámara de alto trípode a retratar a época
inmediatamente anterior á de Antonio Vidal e do que se conservan
aínda moitos negativos de cristal de gran valor artístico e
histórico. E, coincidindo no tempo co propio Antonio Vidal, a obra
recentemente divulgada pola súa familia desde París, do outro
retratista da comarca, Carlos Díaz Gallego, felizmente aínda entre
nós. Fotógrafos clásicos aos que podíamos engadir as obras de
outros dous magníficos fotógrafos da natureza dos nosos días:
Ramón Vila Anca de San Martiño e Emilio Blanco de San Clodio, que
ben merecen un recoñecemento por parte das responsables culturais e
dos veciños das súas vilas. Que se está a facer para recoller todo
este legado artístico? Parece un acto de xustiza e de necesidade
que se respecte a memoria e se recolla debidamente a obra destes
vellos fotógrafos, don Pepito, Antonio Vidal e Carlos Díaz Gallego,
antes de se derramar ou perder definitivamente. Canta non se terá xa
perdido!
Mais, desta volta,
queríamos só lembrar a Antonio Vidal, o gran fotógrafo do val.
Comentarios