FACE A TÚA, TAN LAIDA E TAN AMIGA

Elexía a unha muller do campo

Pepa de Cascallar, eu ben quixera
agora que xa estás —cinza na cinza—
a descansar pra sempre, dar ao mundo
razón cabal de tí.
Lle falaría
daquelas duras mans, rexas gadoupas
pra termar do legón e da manceira,
mans de escrava da terra,
non afeitas a máis regalo e mimo
que o dos ubres da vaca... Eu loubaría
aquiles pés ispidos, mouros, fortes,
coma poutas de boi, que agatuhaban
polos montes atal que dous teixugos.
Teus pés de ferro, ai Pepa!

E logo, si tivese a gracia que me falla,
eu faría un retrato verdadeiro
da túa face —que che estóu lembrando
ao craro sol do meu ollar de neno!—

¡Qué estrana face a túa, tan laida e tan amiga,
enrugada i escura coma codia de broa!
Aquila face dos olliños pitos,
dos beizos murchos, dos cabelos raros,
dos catro dentes e do narís torto.
Aquila face, ai, Pepa!
que á nosa nai lle daba cuasi espanto
e a nós, os nenos, nos aloumiñaba...

Porque eras tí, quero que agora o saibas,
agora que xa podes escoitarme,
a fala cariñenta do misterio
que enchía os nosos corazóns inxeles.
Cando, á noitiña, viñas tí co leite,
oubeada de cans polos camiños,
xa o sono que nos tiña derrubados
fuxía, coma o fume do fumeiro.
E tí falabas...

                    Ben escoito aínda
o parolar aquil, tan sospirado,
que a nosa nai seguía brandamente
co asentimento da fermosa testa.
— Ai, señora, parécelle unha historia!
Non se pode creer...
                                    Pero sabías
que todo acreditábamos os nenos...

Pepa de Cascallar, eu ben quixera
pagarche, ao cabo de tan longo tempo,
o falar cantareiro que aínda sinto
cando, ás veces, a vida se me fende,
sin eu pensalo, por mitá do peito!

Canle segredo

Xosé María Álvarez Blázquez