SUPLICIO SEN FONDO
Cara ao final dunha das primeiras películas de Ingmar Bergman, "Como nun espello", unha nova, que se revolve nas garras da que parece ser profunda depresión psicótica, sofre unha alucinación aterradora. Cando espera a chegada dalgún transcendental e salvador albisque de Dios, ve no seu lugar a palpitante figura dunha araña monstruosa que tenta violala sexualmente. É un instante de horror e demoledora verdade. E, con todo, aínda nesta visión de Bergman (que sufriu cruelmente de depresión), tense a sensación de que todo o seu consumado talento artístico queda curto en certa maneira sen alcanzar plasmar con autenticidade a espantosa fantasmagoría da mente que se afoga. Desde a antigüidade -no torturado queixume de Job, nos coros de Sófocles e Esquilo- os cronistas do espírito humano han vindo forcexando cun vocabulario que puidese dar expresión adecuada á desolación da melancolía. No discorrer da literatura e a arte, o tema da depresión mantívose como un perpetuo fío de desdita -desde o soliloquio de Hamlet aos versos de Emily Dickinson e Gerard Manley Hopkins, de John Donne a Hawthorne e Dostoyevski e Poe, Camus e Conrad e Virginia Woolf. En moitos gravados de Alberto Durero hai horribles descricións da súa propia melancolía; as maníacas estrelas xiratorias de Van Gogh son os precursores do afundimento do artista na demencia e na extinción do eu. É un sufrimento que tingue a música de Beethoven, de Schumann e Mahler, e impregna as cantatas máis sombrías de Bach. A vasta metáfora que máis fielmente representa este suplicio sen fondo, emporiso é a do Dante e os seus moi coñecidos versos aínda suspenden a imaxinación co seu agoiro do incognoscíbel, o atroz combate que hai que librar:
O meu ritrovai per unha selva escura,
Che a diritta vía era smarrita.
Vin atoparme nunha selva escura,
coa dereita senda xa perdida.
William Styron
Imaxes do filme "Såsom i en spegel" (1961) dirixido por Ingmar Bergman.
Comentarios