Vilas literarias: Quiroga
16 setembre.— Quiroga.
— Cando se chega a istas montañas do Driz, onde acouga, na fonda valgada, o deus neno Lor, o primeiro que se sinte é o recendo das estevas que perfuman o ár. Ise cheiro é máis caletrante que a visión direita e inmediata da serra. A terra mesma alenta e asulaga lediciosamente a ialma. Síntese o ár entrar polo naris, para se verter a cachón nas encrucilladas do ser e embeber a ialma. A montaña é asín...
Cheiran a monte as cortes, as laxes das airas e camiños, a roupa vella do labrego, as pontes de táboas tremelantes, as vigues as portas da casa, os castiñeiros centearios. O ceo enteiro cheira a esteva na noite estelada.
.. .. ..
Pacios do Rei. —Hai cousas que nin contadas se creerían: Hoxe, na fonte, unha vella decíalle a un picariño de uns catro anos:
—Bebe neno, que a iauga apaga a sede.
—Pero eu non quero apagar a sede, que quero acendéla.
.. .. ..
Sequeiros. —Deitado nunha rocha, ollando sin presa cos ollos "esenciais" pra o fondo da regata entre montañas, onde soña o Soldón.
20 setembre. —Parada de Piñol.— Rube a pista forestal mil metros en dez kilómetros, gaveando por outeiros na serra núa da Rocha Boa. Ainda eiquí a mau do home arrincóu o pan pra vivir: bouzas de centeo, soutos de castiñeiros dun verde escintilante, colmeares de cortizos nos currunchos da rocha.
Ista é terra de águias e pastores, dura, limpa, coma folla dun coitelo. Eiquí, dende milleiros de anos, a raza foi creando sinxelamente, a cotío, a nosa civilización.
Parada de Piñol está nunha encosta. A piesta remata nunha caseta, chea de caixas valeiras de "Coca-Cola", cunha fendecha na parede onde dice CORREOS. O primeiro que se atopa é o silencio. O silencio nobre da aldea galega. Maís aló, no fondo da encosta de cireixos e tellados, hai un rumor de augas e lonxanas conversas apagadas nas follas dos castiñeiros. E de sútaque, aparece na curva do rueiro o labrego ca xugada, un intre a parolar ca muller sentada na porta despenicando un feixe de mazarocas douradas coma o mesmo sol.
—E logo, ¿non haberá mel por eiquí, pra vender? —pregunto eu.
A fala galega ten virtude comunicativa inmediata. A vella sorridente, fala un galego cheo de doces inflesións musicáis, graves coma o son da iauga, finos e lizgairos como a brisa nas follas tenras.
—Sí, señor, sí. Veña acá. Pase.
Na cociña, sentado a carón do lume, está un home parvo, un móstro infantil sesaxenario. Eu teño debilidade e amor por istes inocentes. Iles son un erro da natureza e eu ademiro atopar en tanta perfeción, os erros de toda obra ben feita.
A velliña trai o mel. E tamén, nunha bandexa coberta de branco lenzo, gulimadas caseiras. Qué ben sabe un groliño de augardente na cociña, ouvindo falar aos vellos! Iles reconfórtanse falando dos seus fillos que traballan na emigración. E nós vivindo un intre na comunión da lingua, que é a nosa terra espritoal onde funmos nados.
Xa de volta, ollamos casoupas míseras e casales de nobre fábrica, con grosos muros coma muralla medieval, fiestras pequenas e outras, e columnas cilíndricas de pedra baixo a solaina, dándolle sombra protetora e un ár segredo e misterioso necesario pra o desenrolo da vida íntema do labrego.
Saímos do engado diste pobo montañés e ollamos para a liña cortada e dura da Rocha Boa, tan perto de nós, alí, onde o ceo fita para a terra toda luz, cantando.
25 setembre.—Folgoso de Caurel. — A notar a eirexiña de traza rusa —torre e cúpola— de Folgoso. Paresce saída dun lenzo de Chagall. Sempre o esprito oriental nista terra tan vella!
Sobor das montañas, a fermosa labarada púrpura do solpor.
Follas de vagar
Eduardo Moreiras
Fotografías de © Roque Soto Soto
Comentarios