O XERRO DE VIÑO

Grolos e canecazo

Usaba poñer ao lado un xerro de viño, cando comiamos. Eu moi de aguzoso asíalle e daba un par de bicos calados e volvíao ao seu lugar. Mais durome pouco, que nos grolos coñecía a falta e, por reservar o seu viño a salvo, nunca despois desamparaba o xerro, antes tíñao pola anga asido. Mais non había pedra imán que así trouxese a si como eu cunha palla longa de centeo que para aquel mester tiña feita, a cal, meténdoa na boca do xerro, chupando o viño deixábao de boa gana noites. Mais, como fose o traidor tan astuto, penso que me sentiu e dende en diante mudou propósito e asentaba o seu xerro entre as pernas e tapábao coa man e así bebía seguro.

Eu, como estaba feito ao viño, morría por el, e vendo que aquel remedio da palla non me aproveitaba nin valía, acordei no chan do xerro facerlle unha fontela e buraco sotil, e delicadamente, cunha moi delgada tortilla de cera, tapalo; e ao tempo para comer, finxindo haber frío, entrábame entre as pernas do triste cego a quentarme na pobriña lume que tiñamos, e á calor dela logo derretida a cera, por ser moi pouca, comezaba a fontela a destillarme na boca, a cal eu de tal maneira poñía, que maldita a pinga perdíase. Cando o pobreto ía beber, non achaba nada, espantábase, maldecíase, daba ao diaño o xerro e o viño, non sabendo que podía
ser.

—Non diredes, tío, que vos o bebo eu —dicía—, pois non lle quitades da man.
Tantas voltas e tentos deu ao xerro, que achou a fonte e caeu na burla, mais así o disimulou coma se non o sentise. E logo outro día, tendo eu rezumando o meu xerro como adoitaba, non pensando no dano que me estaba aparellado nin que o mal cego sentíame, senteme como adoitaba. Estando a recibir aqueles doces grolos, a miña cara posta cara ao ceo, un pouco pechados os ollos por mellor gustar o saboroso licor, sentiu o desesperado cego que agora tiña tempo de tomar de min vinganza, e con toda a súa forza alzando con dúas mans aquel doce e amargo xerro, deixoulle caer sobre a miña boca, axudándose, como digo, con todo o seu poder, de maneira que o pobre Lázaro, que de nada disto gardábase, antes, como outras veces, estaba descoidado e gozoso, verdadeiramente pareceume que o ceo con todo o que nel hai caérame encima.

Foi tal o golpiño, que me desatinó e sacou de sentido, e o canecazo tan grande, que os anacos del metéronseme pola cara, rompéndoma por moitas partes, e creboume os dentes, sen os cales ata hoxe día quedei. Desde aquela hora quixen mal ao mal cego, e, aínda que me quería e regalaba e curábame, ben vin que se había folgado do cruel castigo. Lavome con viño as roturas que cos anacos do xerro fixérame, e sorríndose dicía:

—Que paréceche, Lázaro? O que te enfermou sándate e dá saúde. —E outros donaires, que ao meu gusto non o eran.

A vida de Lazarillo de Tormes

Gravados de Maurice Leloir